Op donderdag 13 februari kwamen 100.000 vakbondsmilitanten en -sympathisanten de straat op in Brussel om degelijke openbare diensten en meer koopkracht te eisen. Deze massale opkomst toont de diepe bezorgdheid van de bevolking over het Arizona-regeerakkoord en de impact ervan op werknemers en openbare diensten.
Gelukkig heeft de aanwezigheid van Vooruit in deze door rechtse partijen gedomineerde regering enkele cruciale sociale verworvenheden gevrijwaard. Zo blijft het automatische indexmechanisme intact, een belangrijke overwinning voor de koopkracht van onze leden. Ook de strijd tegen sociale dumping krijgt aandacht, en de verhoging van de minimumlonen tot de hoogste in Europa is een stap in de goede richting.
Echter, tegenover deze positieve punten staan serieuze bedreigingen voor de arbeidsvoorwaarden, zeker ook van onze transportarbeiders. De versoepeling van nacht- en weekendwerk, de uitbreiding van flexi-jobs en het oprekken van vrijwillige overuren ondermijnen vaste tewerkstelling en creëren een precairdere arbeidsmarkt.
Ook de afbouw van het SWT-stelsel en de pensioenmaatregelen baren ons zorgen, zeker in sectoren zoals transport, waar de fysieke belasting hoog is. Truckchauffeurs, afhandelaars op de luchthaven, buschauffeurs – om maar enkele voorbeelden te geven – ‘kraken’ vaak al voor ze hun pensioenleeftijd bereiken! Hen nog langer laten werken, dat kan gewoon niet door de beugel.
Tijdens de betoging benadrukte ABVV-voorzitter Bert Engelaar het belang van solidariteit en actie: “Voelen jullie het ook? Die spanning in de lucht? Die trilling in de grond? Dat is het geluid van verandering. En die verandering begint hier.”
Zijn woorden resoneren met de vastberadenheid van de betogers om op te komen voor sociale rechtvaardigheid.
Dit regeerakkoord is op veel punten nog vaag, wat betekent dat de concrete uitwerking ervan in uitvoeringsbesluiten zal gebeuren. En net daar ligt onze uitdaging: we moeten druk blijven uitoefenen om ervoor te zorgen dat de rechten van werknemers niet verder uitgehold worden. BTB zal niet aarzelen om samen met het ABVV in actie te komen waar nodig.
Frank Vandenbroucke, vicepremier voor Vooruit, vatte het treffend samen toen hij zei dat het knokken zal worden de komende jaren, in dit rechts gezelschap dat de Arizona-regering is.
Wij nemen die oproep als BTB zeer ernstig. We hebben niet de illusie dat deze regering een sociale regering is of zal worden. Maar dat betekent niet dat we ons neerleggen bij wat er nu op tafel ligt.
Integendeel: we zullen blijven strijden voor eerlijke lonen, degelijke arbeidsvoorwaarden en sociale bescherming. De socialisten in de regering hebben erger voorkomen, maar het werk is nog lang niet af!
Frank Moreels
Voorzitter BTB-ABVV
De massale betoging van 13 februari was een krachtig signaal, maar de strijd is nog niet gestreden. De aangekondigde hervormingen blijven werknemers, werkzoekenden en gepensioneerden hard treffen. Daarom bereiden de vakbonden zich voor op de nationale staking op 31 maart.
Met deze actie willen we nogmaals duidelijk maken dat de loonmatiging, pensioenafbraak en jacht op zieken en werklozen moeten stoppen. De regering kan de sociale partners niet blijven negeren. Samen blijven we de druk opvoeren!
Een maaltijd laten leveren, een taxi nemen of zorg regelen: digitale platformen zoals Deliveroo, Uber Eats en Ring Twice doen het uitschijnen alsof ze gemak en flexibiliteit bieden. Maar achter die schijnbare vrijheid schuilt een harde realiteit: uitbuiting, lage lonen en een gebrek aan sociale bescherming. Een nieuwe studie van KU Leuven en de universiteit van Oxford bevestigt wat BTB-ABVV al langer aanklaagt: platformwerkers worden in België systematisch onder druk gezet en beroofd van hun basisrechten.
Het onderzoek evalueerde zes platformen op vijf fundamentele principes van eerlijk werk, waaronder loon, contracten en vertegenwoordiging. De conclusie? De meeste platformen falen over de hele lijn. Enkel Takeaway, dat zijn medewerkers wél in dienst neemt, haalt een positieve score. Platformen als Deliveroo en Uber Eats daarentegen misbruiken het zogenaamde zelfstandigenstatuut om sociale bijdragen te omzeilen en werknemers rechteloos achter te laten.
Platformwerk is in opmars, maar dat mag geen vrijgeleide zijn voor sociale dumping. In 2025 zullen naar schatting 43 miljoen Europeanen in de platformeconomie werken. Hoog tijd dat de politiek ingrijpt. BTB-ABVV eist een correcte arbeidsstatus voor platformwerkers en een einde aan schijnzelfstandigheid. We blijven strijden voor eerlijk werk, met sociale bescherming, fatsoenlijke lonen en collectieve rechten voor iedereen.
Pensioen blijft een van de heetste hangijzers in elk regeerakkoord. De nieuwe plannen brengen weer wijzigingen met zich mee, en zoals altijd is het een kluwen van regels en aanpassingen.
Omdat dit iedereen aanbelangt, duiken we er dieper in en zetten we de belangrijkste veranderingen voor je op een rij.
Het zogenaamde ‘toiletplan’ van De Lijn klinkt goed op papier, maar de realiteit voor buschauffeurs blijft schrijnend. Zo kwamen er 15 mobiele cabines bij, 10 publieke toiletten en 21 locaties waarvoor de vervoersmaatschappij een overeenkomst sloot met derden. Het aantal locaties is sinds september 2023 gestegen van 674 naar 720, een toename van amper 46 (?!) plaatsen. Met andere woorden: veel chauffeurs zijn nog steeds aangewezen op onhygiënische, slecht onderhouden Dixie-toiletten, vaak op onveilige locaties. Extra toiletten alleen lossen het probleem niet op – wat nodig is, zijn structurele oplossingen, zoals degelijke pauzeruimtes en sanitaire voorzieningen in eigen gebouwen.
Het gebrek aan basisvoorzieningen is niet alleen respectloos, maar heeft ook gevolgen voor de gezondheid en veiligheid van chauffeurs én passagiers. Vooral vrouwelijke chauffeurs worden nog harder getroffen door het tekort aan hygiënische en veilige sanitaire voorzieningen.
De strijd tegen sociale dumping stopt niet aan de landsgrenzen. In het najaar van 2023 lanceerde de Swedish Transport Workers Union, via ETF, een oproep om expertise te delen in de strijd tegen uitbuiting in de transportsector. BTB-ABVV beantwoordde die oproep en ondersteunde een zes maanden durend project in Jönköping, waar vrachtwagenchauffeurs uit onder meer Polen, Litouwen en Roemenië werden geïnformeerd over hun rechten. BTB deelde strategisch campagnemateriaal en urenboekjes, zodat chauffeurs hun werktijden correct konden registreren.
Een harde realiteit op het terrein
Begin februari trok BTB naar Zweden om de situatie met eigen ogen te zien. Samen met vakbondscollega’s bezochten ze transportzones en spraken ze met chauffeurs. Tussen de opleggers, bij een campingvuurtje en in een ijskoude temperatuur van -5 graden Celsius, vertelden chauffeurs hun aangrijpende verhalen. Ze bevestigden ons dat sociale dumping een hardnekkig probleem blijft dat diep in de transportsector geworteld is.
Wat we aantroffen was ronduit schrijnend: chauffeurs gedwongen tot lange rustperiodes op industrieterreinen zonder sanitaire voorzieningen, onderbetaald en vaak uitgebuit door malafide onderaannemers. De Zweedse vakbond krijgt zelfs doodsbedreigingen vanwege hun strijd tegen sociale dumping – een teken hoe diep het probleem zit.
Een Europese aanpak is cruciaal
Terug op het vakbondskantoor werden afspraken gemaakt om nauwer samen te werken en expertise te blijven delen. Sociale dumping is een Europees probleem en vraagt een gezamenlijke aanpak. BTB blijft zich inzetten voor eerlijke lonen, fatsoenlijke werkomstandigheden en een transportsector waarin chauffeurs met respect behandeld worden.
Het Europese transportlandschap is complex, en vooral chauffeurs van buiten de EU worden vaak het slachtoffer van misbruik. Onwetend over hun rechten en gevangen in ondoorzichtige constructies, werken velen onder slechte voorwaarden. Maar wanneer ze zich aansluiten bij een vakbond, verandert hun situatie drastisch. Dat bewijst opnieuw het verhaal van een Oekraïense chauffeur, die amper een week na zijn aansluiting bij BTB een correct Belgisch contract kreeg – mét alle rechten en voordelen. In de vorige ‘be motion’ berichtten we ook al over een soortgelijk verhaal.
Transportfirma’s in Europa maken gretig misbruik van goedkopere arbeidsvoorwaarden in andere lidstaten. Belgische bedrijven gebruiken postbusconstructies om lonen te drukken en chauffeurs uit te buiten. Maar zodra vakbonden ingrijpen, vallen die praktijken door de mand. Toen een Belgisch bedrijf werd gedagvaard, kreeg de betrokken chauffeur via BTB juridische ondersteuning en kon hij zich burgerlijke partij stellen.
Binnen een week was zijn contract geregeld – een stap die zonder vakbond vrijwel onmogelijk was geweest.
Hoewel de havenarbeiders niet direct in het vizier liggen bij de pensioenhervormingen, blijft het regeerakkoord voor de sector een aandachtspunt. De grootste bezorgdheid ligt bij de loonwet van ‘96, die loonsverhogingen blokkeert en werknemers verplicht om te onderhandelen binnen een marge van 0,0%. Daarom waren ze tijdens de nationale betoging op 13 februari waren ze in grote getalen aanwezig.
Marc Loridan, federaal secretaris van BTB-Havens, benadrukte dat deze situatie onhoudbaar is: “We ondersteunen de vakbondsacties en geven een signaal dat er nog ruimte is om dit beleid terug te draaien. Laat men opnieuw onderhandelen en met een werkbaar voorstel komen.”
BTB-Haven blijft waakzaam en zet zich in om de rechten van havenarbeiders te verdedigen, zowel op vlak van lonen als sociale bescherming.
Om havenarbeiders beter te ondersteunen, brengt BTB-Haven haar dienstverlening naar de kaaien. Door de aanhoudende verkeersproblemen en de moeilijke bereikbaarheid van het kantoor op de Paardenmarkt in Antwerpen, werd beslist om een mobiel dienstverleningspunt te organiseren.
Vanaf 6 januari 2025 kunnen havenarbeiders op de 1e en 3e maandag van de maand terecht bij Tankstation Restaurant De Club (Kaai 1227). Van 10:00 tot 14:30 zijn bestendige afgevaardigden, het secretariaat en de dienst bestaanszekerheid aanwezig om vragen te beantwoorden en administratieve ondersteuning te bieden.
Dit initiatief loopt als proefproject gedurende zes maanden en vormt een aanvulling op de bestaande dienstverlening op de Paardenmarkt. Zonder afspraak kunnen havenarbeiders hier terecht voor advies, vakbondsondersteuning en hulp bij dossiers.
Op 8 maart, Internationale Vrouwendag, staat de strijd voor gelijkheid en rechten van vrouwen centraal. Wat begon als een protestbeweging voor betere werkomstandigheden en stemrecht is vandaag nog steeds een belangrijke dag van actie en bewustwording. Hoewel er vooruitgang is geboekt, blijven loonkloof, discriminatie en ongelijkheid in arbeid en zorg een realiteit.
Daarom organiseert het gemeenschappelijk vakbondsfront op 8 maart 2025 een nationale actiedag. In verschillende bedrijven zullen werknemers deelnemen aan acties en betogingen om de strijd voor gelijke rechten kracht bij te zetten.
8 maart is geen dag van bloemen en mooie woorden, maar een dag van actie!
