“The times they are a-changin’” zong Bob Dylan al in 1963, tijdens een politiek concert in New York. Die woorden, toen een oproep tot hoop en verandering, klinken vandaag opnieuw brandend actueel. Want de wereld van vandaag schreeuwt om een andere koers.
Overal grijpt rechts – en extreemrechts – de macht. Waar dat gebeurt, zijn het altijd de werkenden die het gelag betalen: sociale rechten worden teruggeschroefd, vakbonden onder vuur genomen, publieke diensten afgebroken. Dat kunnen en zullen wij niet aanvaarden.
De wereld staat in brand. Meer dan 120 gewapende conflicten wereldwijd. Humanitaire rampen worden genegeerd. Dictators worden ongemoeid gelaten zolang ze geen economische hinder veroorzaken. In zo’n wereld is het niet evident om de moed te bewaren. En toch: als vakbond kiezen wij onverzettelijk voor vrede, rechtvaardigheid en solidariteit. Wij blijven pleiten voor dialoog, internationale samenwerking en respect voor mensenrechten – met de Verenigde Naties en de Internationale Arbeidsorganisatie als pijlers.
Ook dichter bij huis is het alarmfase rood. De federale regering-De Wever-Bouchez voert een meedogenloos rechts beleid. Zieke mensen, werkzoekenden en gepensioneerden zijn het slachtoffer. Hyperflexibiliteit wordt opgedrongen alsof het normaal is. Alleen dankzij het sociale tegengewicht van Vooruit werden onze index en enkele sociale basisrechten nog beschermd.
Maar dat is niet genoeg.
Daarom gingen we massaal de straat op. In januari, februari en op 31 maart. En we zullen het opnieuw doen, wanneer het nodig is. Want waar onrecht is, daar moet strijd zijn.
En nee, wij laten ons niet ontmoedigen. Net als onze collega’s in de VS, die zich verzetten tegen de dreiging van Trump, staan ook wij recht. Voor solidariteit. Voor democratie. Voor rechtvaardigheid.
Op 1 mei vieren we de kracht van de werkende mens. Maar we herinneren ook iedereen aan onze plicht om te blijven strijden. Want er komen andere tijden – als wij er samen voor vechten.
Leve 1 mei. Leve de solidariteit. Leve de strijd.
Frank Moreels
Voorzitter BTB-ABVV
Op dinsdag 29 april organiseert het ABVV een nationale actiedag, in gemeenschappelijk vakbondsfront. Want we hebben genoeg van het antisociale beleid dat op ons afkomt. Werknemers verdienen respect, geen afbraak van hun rechten.
In heel het land zullen er lokale acties, sensibilisatiemomenten en betogingen plaatsvinden. In Vlaanderen trekt het vakbondsfront al zeker de straat op in Antwerpen, Brussel en Gent. De centrale boodschap: Lonen, pensioen, werktijd, eindeloopbaan, werkloosheid, openbare diensten ... Wat blijft er nog over na de afbraakpolitiek? De regering moet dringend van richting veranderen.
Onze voorzitter Frank Moreels gaf aan dat de gewesten zelf mogen beslissen hoe ze aansluiten. Elke regio kent immers zijn eigen uitdagingen. Sommige BTB-teams nemen deel aan de betoging in Antwerpen, anderen organiseren een eigen actie dichter bij huis.
Sta je mee op 29 april?
Waar je ook betoogt of op je werkplek een actie mee ondersteunt: laat je horen. Contacteer je gewest of délégué om te weten wat er gepland is in jouw regio.
Vlaams minister van Werk Zuhal Demir besliste recent om het beroep van beroepschauffeur te verwijderen van de officiële knelpuntberoepenlijst. Met andere woorden: volgens haar is er geen nijpend tekort meer aan chauffeurs. Een opmerkelijke conclusie, zeker voor wie ook maar een beetje vertrouwd is met de sector. BTB-ABVV is niet te spreken over deze beslissing. Want achter deze maatregel schuilt meer dan een administratieve herschikking — het is een bewuste politieke keuze met nefaste gevolgen voor zowel chauffeurs als bedrijven die correct willen werken.
De realiteit op het terrein
Vraag het aan eender welk transportbedrijf: geschikte chauffeurs vinden is vandaag allesbehalve evident. De job is zwaar, de werkdruk hoog en de lonen blijven onder druk staan. Bovendien haken veel jonge mensen al af nog voor ze aan een loopbaan in het wegvervoer beginnen. De instroom geraakt maar moeizaam op gang. Toch beslist minister Demir om de erkenning van het beroep als ‘knelpunt’ te schrappen. Wat is hier aan de hand?
Symboolpolitiek met zware gevolgen
Deze maatregel is een politiek geïnspireerde beslissing, bedoeld om de toegang tot de Vlaamse arbeidsmarkt voor mensen uit derde landen te beperken. Via de knelpuntprocedure konden bedrijven tot nu toe, onder voorwaarden, werknemers van buiten de EU aanwerven. Door die mogelijkheid weg te nemen, wordt de legale rekrutering van deze chauffeurs via officiële, controleerbare kanalen zo goed als onmogelijk. En dat is problematisch. Want misbruik van chauffeurs uit derde landen gebeurt vandaag niet via de officiële weg, maar net via de achterpoortjes.
Wie wint, wie verliest?
Het zijn vooral postbusfirma’s in Oost-Europese lidstaten die van deze situatie profiteren. Zij rekruteren chauffeurs uit landen buiten de EU, bieden hen een lokaal contract aan met lage lonen en minimale sociale bescherming, en sturen hen vervolgens maandenlang op pad doorheen Europa — ook in België. Die chauffeurs werken onder precaire omstandigheden en blijven vaak buiten bereik van inspectiediensten en vakbonden.
Maar ook Belgische transportbedrijven die hun chauffeurs wél correct willen aanwerven en verlonen, worden hierdoor zwaar benadeeld. Zij kunnen onmogelijk concurreren met spelers die sociale dumping tot businessmodel hebben verheven.
Wat BTB-ABVV voorstelt
In plaats van de toegang tot de arbeidsmarkt te sluiten, had minister Demir beter gekozen voor duidelijke, afdwingbare voorwaarden. Bijvoorbeeld: enkel aanwerven met een Belgisch contract, onder de geldende cao’s en met volledige sociale bescherming. Dat zou niet alleen de chauffeurs ten goede komen, maar ook zorgen voor eerlijke concurrentie in de sector.
Derdelanders zijn werknemers afkomstig van buiten de EU — bijvoorbeeld uit Oezbekistan, Georgië, de Filipijnen of India. In het Europese wegvervoer worden zij steeds vaker ingezet via postbusconstructies in Oost-Europa, met Litouwen als koploper. Deze bedrijven bieden hen een lokaal contract aan, tegen lage lonen en met amper bescherming, en zetten hen vervolgens maandenlang in op West-Europese wegen — ook in België.
Zo begon het Limburgse busbedrijf Staf Cars recent met het aanwerven van chauffeurs uit de Filipijnen. De kandidaten worden geselecteerd via een lokaal agentschap en volgen een opleidingstraject voordat ze naar Europa reizen. Hoewel dit tegemoetkomt aan de personeelstekorten, rijzen er vragen over de arbeidsvoorwaarden.
Zeker nu minister Demir Belgische bedrijven de mogelijkheid ontneemt om deze chauffeurs onder Belgisch contract aan te werven, blijft voor hen nog maar één piste over: werken via een Oost-Europese vennootschap. Haar beslissing ondermijnt daarmee niet alleen de strijd tegen sociale dumping — ze blaast ze zelfs nieuw leven in. Dit is beleid dat problemen niet oplost, maar verdiept.
BTB-ABVV steunt voluit de resolutie van Vooruit-parlementsleden Anja Vanrobaeys en Achraf El Yakhloufi om een einde te maken aan het misbruik van het zogenaamde P2P-statuut voor fietskoeriers.
Dat statuut – bedoeld voor occasionele klusjes tussen particulieren – wordt al jaren misbruikt door platformbedrijven zoals Deliveroo om hun werkgeversverantwoordelijkheden te ontwijken. Koeriers draaien zelf op voor alle kosten, hebben geen enkele sociale bescherming en worden systematisch onderbetaald.
“De technologie mag dan nieuw zijn, de uitbuiting is dat niet”, stelt BTB-voorzitter Frank Moreels. "Het wordt tijd dat deze werkers krijgen waar ze recht op hebben: een degelijk statuut, bescherming én respect.”
Zolang nepstatuten worden gedoogd, staan ook correcte bedrijven onder druk. Platformen die hun personeel correct in dienst nemen, verliezen terrein tegen spelers die massaal regels en bijdragen ontwijken. Het gevolg? Oneerlijke concurrentie en steeds slechtere arbeidsvoorwaarden.
Digitalisering verandert onze samenleving – en dus ook onze werkvloer. Denk aan algoritmes die bepalen wie welke opdracht krijgt, apps die het werktempo sturen of automatische systemen die prestaties evalueren. Voor steeds meer werkenden, zeker in platformjobs, is dit dagelijkse realiteit.
Ook voor ons als vakbond betekent dat een nieuwe werkelijkheid. De uitdagingen worden complexer, maar tegelijk ontstaan er ook nieuwe kansen om werknemers te beschermen. Daarom scholen we ons als BTB bij in de nieuwste Europese regelgeving over data en digitale werkplatformen.
Zo biedt de GDPR-wetgeving werknemers het recht om te weten welke data over hen verzameld worden, hoe algoritmes werken en welke invloed die hebben op hun job. Als vakbond kunnen wij helpen om die rechten te doen gelden – bijvoorbeeld wanneer de verdeling van werk onrechtvaardig verloopt of wanneer iemand zich benadeeld voelt.
Een andere belangrijke stap is de nieuwe Europese Platformwerk Richtlijn, die in 2026 van kracht wordt. Die verplicht bedrijven om transparanter te zijn over de technologie die ze gebruiken, en om menselijke controle in te bouwen in digitale besluitvorming. Bovendien krijgen werknemersvertegenwoordigers recht op informatie én op bijstand van een onafhankelijke expert, betaald door het platform.
Al deze tools geven ons als vakbond nieuwe hefboommechanismen. Maar dan moeten we ze ook goed begrijpen en strategisch inzetten. Daarom investeren we in kennis en opleiding, zodat we onze rol als verdediger van werknemersrechten ook in deze digitale tijden sterk kunnen blijven opnemen.
De Wet Major, het Fonds voor Bestaanszekerheid, het statuut van erkend havenarbeider… Voor velen klinken die namen vertrouwd, maar weten we ook nog waar ze vandaan komen? Of beter nog: waaróm ze ooit zijn afgedwongen?
Daarom organiseert BTB opnieuw binnenkort een vorming voor jonge havenarbeiders, waarin geschiedenis, rechten en strijd hand in hand gaan. Want de sociale bescherming in onze havens is geen vanzelfsprekendheid. Ze is het resultaat van jarenlange inzet, acties en internationale solidariteit.
Zo werd het Fonds voor Bestaanszekerheid opgericht in 1946, om havenarbeiders tijdens moeilijke periodes extra te ondersteunen. In 1972 kwam daar de Wet Major bij, die vastlegde dat enkel erkende havenarbeiders schepen mogen laden en lossen. Die bescherming zorgt vandaag nog steeds voor veiligheid, werkzekerheid en degelijke voorwaarden op de kaai.
Maar die verworvenheden blijven onder druk staan, van Europa tot de kade. En net daarom is het cruciaal dat de nieuwe generatie arbeiders goed weet wat er op het spel staat. Niet om nostalgisch terug te blikken, maar om met kennis van zaken vooruit te kijken. BTB zet daarom vol in op vorming – en op jonge stemmen in het debat.
Zoals Nick Loridan, delegee BTB Haven van Antwerpen en één van de grondleggers van BTB Youth Movement, het treffend verwoordt:
“De Wet Major is slechts één bouwsteen van ons brede beschermingssysteem – een systeem van wetgeving en afspraken zoals de wet op de havenarbeid, de bestaanszekerheid en de codex op het werk. Al deze sociale verworvenheden zijn door voorgaande generaties met solidariteit en strijd bevochten, en het is aan ons, jonge havenarbeiders, om ze met trots en strijdlust te blijven verdedigen.”
De internationale scheepvaart staat op een kruispunt. In de week van 6 april onderhandelden de lidstaten van de Internationale Maritieme Organisatie (IMO) in Londen over nieuwe klimaatmaatregelen. Het doel: de CO₂-uitstoot van de scheepvaart flink terugdringen en zo bijdragen aan de strijd tegen de klimaatverandering.
Tot nu toe was er amper internationale regelgeving om de klimaatimpact van scheepvaart te beperken. Net zoals de luchtvaart, viel deze sector buiten het klimaatakkoord van Parijs. Maar de druk om te vergroenen groeit.
Tijdens de bijeenkomst in Londen kwam een wereldwijd systeem van CO₂-heffingen in zicht. Maar net op dat moment stapten de Verenigde Staten onverwacht uit de onderhandelingen. Dat bemoeilijkt een internationale aanpak, zeker als het gaat om belasting op vervuilende brandstoffen.
Toch is er ook vooruitgang. Al in juli 2023 besliste de IMO dat de scheepvaart tegen 2050 klimaatneutraal moet worden – of ‘rond 2050’, afhankelijk van de mogelijkheden per land. Er zijn nu ook tussentijdse doelen afgesproken: 20% minder uitstoot tegen 2030 en 70% tegen 2040, telkens vergeleken met 2008. In oktober 2025 moet dit akkoord dan bezegeld worden.
Voor de Belgische maritieme sector komt er dus verandering aan. Rederijen zullen moeten investeren in schonere brandstoffen en technologie. En ook de werkomstandigheden aan boord moeten mee evolueren in het kader van de energietransitie.
Jacques Kerkhof, federaal secretaris BTB maritieme sectoren reageert: “De energietransitie in de scheepvaart zal ook voor onze zeelieden en opleidingscentra grote inspanningen vragen. Nieuwe technologieën en alternatieve brandstoffen betekenen dat er extra opleidingen, bijscholingen en omscholingstrajecten nodig zullen zijn om iedereen aan boord te houden – letterlijk en figuurlijk. BTB volgt de internationale ontwikkelingen op de voet en zal erop toezien dat de belangen en de veiligheid van onze maritieme werknemers ook in deze overgangsperiode maximaal worden gewaarborgd.”
Een dag van verzet en solidariteit! Al van in de vroege ochtend stonden onze BTB-militanten paraat aan de piketten in heel België. Zij voerden actie voor eerlijke lonen, werkbaar werk en een degelijk pensioen. Ze verzetten zich tegen de asociale plannen van de zogenaamde Arizona-architecten, die onze sociale bescherming ernstig bedreigen.
De staking was voelbaar in het hele land: luchthavens gingen dicht, op tal van plaatsen werden stakersposten ingericht. In de havens organiseerden we per terminal een werkonderbreking van een uur. Tijdens deze onderbrekingen informeerden we de havenarbeiders over wat er op het spel staat. Het was geen volledige 24-urenstaking in de haven, maar het signaal was duidelijk: wij pikken dit niet langer.
Bedankt aan iedereen die mee op straat kwam.
