Vorige week zat een werkgever in mijn bureau. Geen multinational, geen ceo met een strak businessplan, maar een vader en zoon die samen een familiaal transportbedrijf runnen. Een bedrijf met iets minder dan vijftig vrachtwagens. En toch kwam deze werkgever naar ons, de vakbond, met een noodkreet.
Hij smeekte om actie tegen sociale dumping in de transportsector. Zijn eigen patronale federatie? Daar had hij weinig vertrouwen in. Te weinig daadkracht, te veel gelatenheid.
We kunnen ons trouwens vragen stellen bij de rol van bepaalde patronale organisaties zoals IRU die niet aarzelen om initiatieven te steunen die chauffeurs van buiten de EU proberen ‘in te voeren’, terwijl iedereen weet dat dit de sociale dumping net vergroot.
Dit familiebedrijf, dat netjes Belgische lonen betaalt en zich aan de regels houdt, verliest keer op keer contracten. Waarom? Omdat hij met zijn eerlijke prijs 30% duurder is dan malafide concurrenten. Concurrenten die Oost-Europese chauffeurs of zelfs mensen uit ‘derde landen’ inschakelen. Transportfirma’s die zich in landen als Polen of Litouwen vestigen om vrachtwagens goedkoper aan te schaffen, om te profiteren van subsidies, om minder belastingen te betalen. Het gevolg? Belgische bedrijven worden uit de markt geprijsd.
Dit is geen alleenstaand geval. Enkele dagen later bereikte mij eenzelfde noodkreet, dit keer van één van de grootste transportbedrijven in België. Een speler met honderden vrachtwagens en een bloeiende logistieke tak. Tot nu. Want ook zij zien hun concurrentiekracht wegsmelten door sociale dumping. Tot voor kort groeiden ze gestaag, maar nu moeten ze vechten om de Belgische loon- en arbeidsvoorwaarden te blijven toepassen. Zelfs zij krijgen het moeilijk in deze ‘race to the bottom’ die enkel malafide bedrijven ten goede komt. Namen als Waberer’s, Girteka en Hegelmann worden genoemd.
Denk daar even over na. Wanneer eerlijke werkgevers bij de vakbond komen aankloppen met een noodkreet, dan weet je dat het vijf voor twaalf is.
We kunnen blijven dromen van een ideale wereld waarin alle transportbedrijven in België zich aan de regels houden. Waar het Europese Mobility Package correct wordt toegepast. Waar eerlijke lonen worden betaald en belastingen worden afgedragen zoals het hoort. Maar dat zal niet gebeuren als de overheid haar verantwoordelijkheid niet neemt.
Daarom roepen wij de Belgische regering op om eindelijk in actie te schieten. Handhaving is de sleutel. Meer inspecteurs, meer controles. Want laten we eerlijk zijn: het ontbreekt niet aan regels, het ontbreekt aan de wil om ze te doen naleven.
Een eenvoudige oplossing? Zet tien extra inspecteurs in die elk weekend de geparkeerde trucks controleren op rij- en rusttijden, sociale wetgeving en arbeidsregels. Bovendien moeten de boetes veel strenger. De 1.500 euro boete bij een inbreuk op de lange rust in de vrachtwagen, wordt met de glimlach betaald door fraudeurs. Gebruik de moderne middelen: tachografen uitlezen, boorddocumenten controleren. Dit is niet alleen perfect haalbaar, het zou ook een enorme financiële meerwaarde opleveren. Eén aangekondigde controle in Zeebrugge leverde 250.000 euro op in amper een dag tijd. Stel je voor wat tien inspecteurs elk weekend kunnen realiseren. Niet alleen geld in het laatje, maar vooral een afschrikkend effect voor sociale dumpers.
Wat te denken van volgende voorstel?
Verhoog de boete voor de inbreuk op de lange rust in de vrachtwagen naar 15.000 euro. Controleer elk weekend 200 geparkeerde vrachtwagens, wetende dat er minstens 50% in overtreding zullen zijn. Opbrengst: 1,5 miljoen euro per weekend.
Als we bovendien dit geld gebruiken om bonafide Belgische bedrijven te steunen, dan bieden we ook ineens zuurstof aan onze veelgeplaagde transportsector.
En dan is er nog een tweede verantwoordelijkheid: die van de grote opdrachtgevers. IKEA, BMW, Unilever, Carrefour, Nike en co, hoe lang blijven jullie nog zwijgen? Hoe lang blijven jullie een oogje dichtknijpen terwijl onderaannemers van onderaannemers van onderaannemers de regels aan hun laars lappen in jullie supply chain? De staking van chauffeurs in Gräfenhausen heeft het nog maar eens pijnlijk duidelijk gemaakt: dit is geen sociale fraude meer. Dit is uitbuiting. Dit is moderne slavernij.
Een eerlijke transportsector kan enkel bestaan als alle schakels in de keten hun verantwoordelijkheid nemen: de overheid, de werkgevers én de opdrachtgevers.
Vandaag zien we de transportsector in vrije val. Een sector waarin goed opgeleide, beroepsbekwame chauffeurs verdwijnen en vervangen worden door mensen die amper weten hoe ze hun truck moeten laden of lossen. Die rondlopen op versleten sneakers, zonder veiligheidsmateriaal, zonder kennis van de regels en vaak zonder kennis van de taal. Mensen die niet alleen worden uitgebuit, maar ook een gevaar vormen op onze wegen.
België, neem uw verantwoordelijkheid. Er is genoeg gepraat. Tijd voor actie.
Frank Moreels
Voorzitter BTB-ABVV
De federale regering belooft veel, maar levert niets op voor de werknemers. Onze koopkracht zou stijgen, loopbanen haalbaar worden, en de lasten eerlijk verdeeld. De realiteit? Meer flexibiliteit, lagere pensioenen en een besparingsbeleid dat vooral de gewone werknemer treft.
Voor de transportsector is de maat vol. Werknemers doen de economie draaien, maar krijgen er niets voor terug. De regering snijdt in pensioenen, legt nog meer flexibiliteit op en laat de werkgevers in een zetel zitten. Openbare diensten worden uitgehold, werkzoekenden onder druk gezet en vrouwen betalen de hoogste prijs.
Op 31 maart leggen we het werk neer:
Staak mee en strijd voor een toekomst waarin werkenden niet langer de rekening betalen.
Je krijgt van je vakbond een stakingsvergoeding van 40 euro.
Meer info? Contacteer je délégué of propagandist.
Frank Moreels staat voor een nieuwe uitdaging: vanaf 2027 wordt hij voorzitter van de Internationale Transportarbeidersfederatie (ITF) maar ondertussen beneemt hij al een aantal uitdagingen zoals digitalisering en modernisering van ITF als prioriteiten.
We interviewden hem over de belangrijkste dossiers die op tafel liggen.
"We staan voor enorme uitdagingen. De groei van extreemrechts en populisme zet de democratie onder druk. Daarnaast brengt de digitalisering, automatisering en vooral artificiële intelligentie grote veranderingen met zich mee voor de transportsector. Als vakbonden moeten we mee aan tafel zitten om ervoor te zorgen dat werknemers niet de dupe worden van deze technologische evoluties", aldus Moreels.
Ook de klimaatcrisis heeft volgens hem een directe impact op transportarbeiders:
"Transport wordt vaak als een grote vervuiler gezien, maar we kunnen ook een deel van de oplossing zijn. Efficiënt openbaar vervoer en duurzame investeringen kunnen een belangrijke rol spelen in de strijd tegen klimaatverandering. Maar dan moeten de werknemers in de sector wel inspraak krijgen in hoe die transitie verloopt."
Moreels benadrukt dat ITF een sterke organisatie is, maar dat er nog werk aan de winkel is.
"We moeten ITF dichter bij de leden brengen, investeren in de regio’s en meer kansen geven aan jonge transportarbeiders. En vooral: onze sector klaarmaken voor meer vrouwen, want hun deelname is vandaag nog veel te beperkt", zegt hij.
Hoe hij dat als toekomstig ITF-voorzitter zal aanpakken?
Het jongerenweekend van BTB & ABVV-Metaal was een groot succes! Van bij de start klikte het tussen de deelnemers, wat zorgde voor een top netwerkevent vol energie en verbondenheid.
De voormiddag stond in het teken van actie en samenwerking tijdens 'Kamp Syndikal', een sportieve uitdaging onder het strikte bevel van Dries 'de Vlo'. Samen afzien, elkaar helpen en vechten voor de groep – precies wat een sterke syndicale beweging nodig heeft. In de namiddag bracht historicus Dany Neudt een confronterende workshop over de propaganda en indoctrinatie van de jaren ‘40-‘45, en hoe extreemrechts die tactieken vandaag opnieuw gebruikt. De link met de helden van het verzet werd meteen duidelijk: strijden voor rechtvaardigheid blijft noodzakelijk.
Na het harde werk overdag ging ’s avonds het dak eraf met een geweldige fuif. Op zondag vertrok iedereen moe maar tevreden naar huis, unaniem overtuigd: dit doen we volgend jaar opnieuw!
Voor het eerst in jaren draait Deliveroo winst: 3,5 miljoen euro in 2024. Maar achter deze cijfers schuilt een harde realiteit. De duizenden koeriers die deze winst mogelijk maakten, blijven zonder sociale bescherming en eerlijk loon achter.
Deliveroo beschouwt koeriers als zelfstandigen of plaatst hen in het P2P-statuut, zonder vast inkomen, ziekte- of vakantievergoeding. Geen werk? Geen loon. Dit winstmodel draait op uitbuiting.
BTB blijft zich verzetten. Wij eisen echte arbeidscontracten en sociale bescherming voor koeriers. Want winst maken mag niet ten koste gaan van de mensen die het werk doen.
Platformwerk, waarbij digitale platforms zoals Uber en Deliveroo werk aanbieden zonder formele contracten, wordt vaak voorgesteld als innovatief en flexibel. Maar hoe realistisch is dat? We gingen eens praten met Robin Lammens en Jens Cassiers, Federaal propagandisten BTB-ABVV Wegvervoer en Logistiek.
"Op papier lijkt platformwerk flexibel, maar in de praktijk zien we vooral onzekerheid", zegt Robin Lammens. "Er is geen stabiel inkomen, geen sociale zekerheid en velen moeten lange uren draaien om rond te komen."
Bij de fietskoeriers is dat niet anders. Jens Cassiers benadrukt: "Zij zijn werknemers, maar het afdwingen van die erkenning duurt jaren. Ondertussen veranderen platformbedrijven voortdurend hun werkwijze om juridische procedures te ontwijken."
Naast de werkers zelf lijden ook eerlijke bedrijven onder de platformeconomie. "Bij Just Eat-Takeaway werken koeriers met een contract, terwijl anderen officieel als zelfstandigen werken of in het P2P-statuut vallen," zegt Jens Cassiers. "Dit creëert een oneerlijke markt waarin bedrijven die de regels volgen benadeeld worden."
De EU nam recent een richtlijn aan om platformwerkers beter te beschermen. Maar volgens Robin Lammens is dat niet voldoende: "Alles hangt af van hoe streng die regels worden toegepast. Zonder handhaving blijft het bij mooie woorden."
Jens Cassiers vult aan: "De eerste stap in België moet de afschaffing van het P2P-statuut zijn. Koeriers zijn de toekomst van stadsdistributie, maar dan moeten ze binnen een eerlijk wettelijk kader werken."
Robin Lammens: "Platformwerkers moeten dezelfde rechten krijgen als reguliere werknemers: sociale bescherming, minimumloon en collectieve onderhandelingen. Transparantie over algoritmes is cruciaal."
Jens Cassiers: "Fietskoeriers zijn zichtbaar op straat, maar veel platformwerkers achter hun scherm niet. Dat maakt hen extra kwetsbaar. Organiseren is de enige manier om verandering af te dwingen."
Laagdrempelige aanpak
"BTB zet in op zichtbaarheid door regelmatig aanwezig te zijn op straat," zegt Jens Cassiers. "Zo bouwen we vertrouwen op en geven we directe informatie mee. We ontwikkelen momenteel een reeks flyers met duidelijke uitleg over platformwerk, de risico’s en hun rechten."
Sociale dialoog met Uber
"Voor platformwerkers in de taxisector hebben we structureel overleg met Uber. Dit in door een kaderovereenkomst via ITF, onze internationale federatie," legt Robin Lammens uit.
"Daarnaast organiseren we roadshows om chauffeurs te informeren en te luisteren naar hun ervaringen. Dit helpt ons hun bezorgdheden aan te kaarten bij Uber. Ook ondersteunen we onze leden bij discussies over de deactivatie van hun account."
Digitale en sociale media
"Platformwerkers hebben geen vaste werkplek of centraal communicatieplatform," zegt Jens Cassiers. "Daarom testen we voortdurend nieuwe manieren om hen te bereiken, zoals WhatsApp-gemeenschappen en Facebookpagina’s. Dit vraagt een goed overzicht van waar welke info beschikbaar is."
Robin Lammens vult aan: "Omdat chauffeurs altijd onderweg zijn, verspreiden we informatie ook via korte video’s, zodat ze updates kunnen bekijken terwijl ze wachten op een opdracht. Onze aanpak evolueert voortdurend om zo veel mogelijk platformwerkers te ondersteunen."
Op 5 maart was BTB-ABVV aanwezig op de jaarlijkse ESPORG-conferentie in Brussel. ESPORG (European Safe Parking Organisation) zet zich in voor veilige en bewaakte truckparkings in Europa. Dit jaar werd extra nadruk gelegd op de uitdagingen rond veiligheid, criminaliteit en migratie.
Een pakkend moment tijdens de conferentie was de getuigenis van lady-trucker Caroline Bauniet. Ze schetste de harde realiteit van het beroep, zeker voor vrouwen die nog steeds moeten knokken voor erkenning in een door mannen gedomineerde sector.
BTB-ABVV: Inspraak en actie
Voor het eerst heeft BTB-ABVV een actieve rol binnen ESPORG, onder meer als jurylid voor de Best Truck Parking Awards. Daarnaast nam de vakbond het voortouw in het Wellbeing Program, een initiatief voor betere arbeidsomstandigheden op truckparkings.
Sven Hemelaers, federaal propagandist BTB, nam deel aan het panelgesprek hierover en benadrukte: “Veilige en uitgeruste parkings zijn een stap vooruit, maar zonder ‘Safe Rates’—eerlijke lonen en goede werkomstandigheden—blijft het probleem bestaan.”
Parkings alleen lossen het chauffeurstekort niet op
In het high-level debat over samenwerking tussen industrie en overheid ging voorzitter Frank Moreels nog een stap verder. Hij wees erop dat het chauffeurstekort niet alleen wordt veroorzaakt door een gebrek aan veilige parkings, maar ook door lage lonen, extreme flexibiliteit en hoge werkdruk. Hij maakte ook een duidelijk statement tegen het idee dat chauffeurs lange rustperiodes in hun truck moeten doorbrengen, zelfs op bewaakte parkings:
“Als BTB-ABVV zeggen we hier zeer duidelijk: No way, José! Chauffeurs horen thuis te rusten, bij hun gezin en in hun eigen bed. Dit is een kwestie van verkeersveiligheid, niet alleen van comfort.”
Een veiligere sector begint bij betere voorzieningen, maar het échte werk zit in de strijd voor eerlijke lonen en respect voor chauffeurs.
Deze week vond bij de Europese Commissie een nieuwe ronde van de sociale dialoog in de havensector plaats. Vakbonden en vertegenwoordigers uit verschillende landen kwamen samen om te overleggen over arbeidsrechten, veiligheid en werkzekerheid voor havenarbeiders in Europa, in een periode van geopolitieke onzekerheid.
Belangrijke thema’s: eerlijke lonen, veiligheid en de groene transitie
Tijdens de besprekingen lag de nadruk op eerlijke lonen, veilige werkomstandigheden, de groene transitie en de impact van flexibilisering in de sector. In een snel veranderende markt blijft het essentieel om sociale bescherming te garanderen en te voorkomen dat werknemers onder druk komen te staan.
Het belang van sterke arbeidsrechten werd herhaaldelijk onderstreept. Havenarbeiders zijn onmisbaar voor de Europese logistiek. Het is cruciaal dat hun positie niet ondermijnd wordt door verdere flexibilisering, dat was de toon tijdens de bijeenkomst.
Samen naar evenwichtige oplossingen
Door intensieve samenwerking tussen sociale partners wordt gezocht Platformwerknaar evenwichtige oplossingen die zowel de rechten van werknemers beschermen als de toekomst van de sector veiligstellen. Want alleen met sociale dialoog en sterke arbeidsvoorwaarden blijft de havensector duurzaam en rechtvaardig voor iedereen.
Op dinsdag 11 maart 2025 werd, na een langdurig en moeizaam onderhandelingsproces, de cao sleepvaart ondertekend. Deze cao geldt voor onbepaalde duur en bevat een clausule die het mogelijk maakt om de IPA-akkoorden afzonderlijk te bespreken.
De onderhandelingen sleepten meer dan drie jaar aan. Na de sociale verkiezingen kozen de vakbonden, gesteund door een sterke achterban, voor een nieuwe strategie. Ze namen het initiatief om zelf de teksten op te stellen en legden de werkgever een duidelijk overzicht voor van alle voorgestelde aanpassingen en verschillen die tijdens de onderhandelingen naar voren waren gekomen.
Toen de werkgever na 14 dagen aangaf meer tijd nodig te hebben om deze voorstellen te analyseren, werd een stakingsaanzegging ingediend. Dit zorgde voor een doorbraak: de werkgever vroeg bemiddeling aan en plots kwamen de onderhandelingen in een stroomversnelling.
Een akkoord met positieve resultaten
Het bereikte akkoord brengt duidelijke verbeteringen voor de werknemers. Volgens Jacques Kerkhof, federaal secretaris BTB Maritieme sectoren, was dat het enige juiste pad:
"Na meer dan drie jaar onderhandelen en talloze overlegmomenten was ons geduld op. De vakbond heeft steeds constructief meegewerkt, maar ergens moet een grens getrokken worden. Uiteindelijk was het dankzij de druk van een stakingsaanzegging dat de gesprekken eindelijk vooruitgingen. Dit akkoord toont aan dat sociale actie noodzakelijk blijft om werknemers te beschermen en vooruitgang te boeken."
Dankzij de inzet en volharding van de betrokken vakbondsvertegenwoordigers is uiteindelijk een sterke cao tot stand gekomen, waarmee de sector vooruit kan.
